Konwencja CMR stosuje się do każdego umownego przewozu towarów drogą lądową, którego miejsce nadania i miejsce przeznaczenia znajdują się w dwóch różnych krajach, z których przynajmniej jeden jest stroną konwencji. Dokument ten reguluje prawa i obowiązki przewoźnika, nadawcy oraz odbiorcy, zapewniając jednolite zasady w zakresie odpowiedzialności i roszczeń.
ZAKRES OBOWIĄZYWANIA KONWENCJI CMR
Konwencja CMR ma zastosowanie, gdy przewóz towarów odbywa się:
1. Drogą lądową.
2. Między różnymi krajami, z których co najmniej jeden jest sygnatariuszem konwencji.
3. W ramach umowy przewozu, a więc w sytuacji, gdy przewóz jest organizowany na podstawie umowy handlowej między nadawcą a przewoźnikiem.
CMR nie obejmuje przewozów wykonywanych na potrzeby prywatne ani przewozów realizowanych innymi środkami transportu (np. kolejowego czy morskiego), chyba że są one częścią transportu multimodalnego, gdzie odcinek drogowy stanowi część całej operacji przewozowej.
MIĘDZYNARODOWY LIST PRZEWOZOWY (CONSIGNMENT NOTE)
Dokumentem kluczowym dla przewozów realizowanych zgodnie z konwencją CMR jest międzynarodowy list przewozowy CMR, znany też jako International Consignment Note. Stanowi on dowód zawarcia umowy przewozu oraz dokumentację przesyłki. Mimo że konwencja nie wymaga jego wystawienia jako warunku ważności umowy, list ten pełni istotne funkcje, takie jak:
• Potwierdzenie przyjęcia towaru przez przewoźnika.
• Informacje o szczegółach przewozu, w tym jego miejscu docelowym, danych nadawcy, odbiorcy oraz danych o przesyłce.
• Środek dowodowy, jeśli dochodzi do sporu między stronami.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRZEWOŹNIKA W KONWENCJI CMR
CMR ustanawia jednolite zasady odpowiedzialności przewoźnika za utratę, uszkodzenie lub opóźnienie dostawy towarów. Przewoźnik jest odpowiedzialny za przesyłkę od momentu jej przyjęcia aż do momentu dostarczenia. W przypadku zaistnienia szkody przewoźnik odpowiada na zasadzie domniemania winy, co oznacza, że musi udowodnić, że szkoda powstała z przyczyn, za które nie ponosi odpowiedzialności, aby zwolnić się z obowiązku odszkodowawczego.
Przewoźnik nie odpowiada za szkody wynikające z:
1. Błędu nadawcy lub odbiorcy – np. niewłaściwego oznakowania towarów.
2. Siły wyższej – zjawisk takich jak trzęsienia ziemi czy powodzie.
3. Specyfiki przewożonego towaru – np. szybkie psucie się towarów łatwo psujących się, jeśli nie zostały odpowiednio zabezpieczone przez nadawcę.
ROSZCZENIA I REKLAMACJE
Konwencja CMR określa terminy składania reklamacji oraz roszczeń związanych z przewozem.
1. Reklamacje dotyczące utraty lub uszkodzenia towaru – powinny zostać zgłoszone przewoźnikowi natychmiast po wykryciu szkody, jednak nie później niż siedem dni po dostarczeniu towaru.
2. Roszczenia z tytułu opóźnienia – można zgłaszać w ciągu 21 dni od daty dostarczenia przesyłki.
W razie braku odpowiedzi na reklamację lub w przypadku odmowy roszczenia, strona poszkodowana może dochodzić swoich praw na drodze sądowej. Przedawnienie roszczeń wynosi jeden rok, a w przypadku działania umyślnego lub rażącego niedbalstwa przewoźnika – trzy lata.
ZABEZPIECZENIE INTERESÓW – ROLA UBEZPIECZEŃ
Choć konwencja CMR stanowi podstawę dla przewozów międzynarodowych, nie zabezpiecza w pełni interesów nadawców i przewoźników, dlatego ubezpieczenia CMR stanowią istotny element ochrony finansowej. Ubezpieczenie CMR obejmuje odpowiedzialność przewoźnika z tytułu szkód wyrządzonych w przewożonym towarze. Polisy te mogą obejmować różne sytuacje, które nie zostały objęte konwencją, takie jak:
• Szkody wywołane działaniem niepożądanych czynników zewnętrznych.
• Szkody wynikające z opóźnienia dostawy.
• Dodatkowe klauzule przewidujące wyższe odszkodowania.
ZNACZENIE KONWENCJI CMR W PRAKTYCE
Konwencja CMR jest fundamentem, na którym opiera się prawo przewozowe w transporcie międzynarodowym. Broker ubezpieczeniowy odgrywa kluczową rolę w dostosowywaniu oferty ubezpieczeń do potrzeb firm zajmujących się transportem międzynarodowym, zapewniając im odpowiednie wsparcie w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźników, zgodnie z wymogami Konwencji CMR. Polska Kancelaria Brokerska, specjalizująca się w transporcie międzynarodowym, oferuje fachowe doradztwo oraz pomoc przy doborze odpowiednich polis, które zabezpieczają interesy przedsiębiorców na każdym etapie realizacji przewozów. Dzięki współpracy z brokerem ubezpieczeniowym, firmy transportowe mogą mieć pewność, że ich działalność jest odpowiednio chroniona, a odpowiedzialność za szkody jest ograniczona do określonego w umowie zakresu.
Polska Kancelaria Brokerska, świadcząca usługi dla międzynarodowych przewoźników, zapewnia także pomoc w zakresie negocjowania warunków ubezpieczenia, dostosowanych do specyfiki działalności przewozowej, co daje firmom transportowym większe poczucie bezpieczeństwa. Konwencja CMR pełni kluczową rolę w regulacji międzynarodowego transportu towarów drogą lądową, zapewniając przejrzyste zasady dla wszystkich stron zaangażowanych w proces przewozowy. Mimo pewnych ograniczeń, takich jak limity odpowiedzialności przewoźnika, konwencja skutecznie reguluje wiele aspektów współpracy międzynarodowej. Dzięki ubezpieczeniom CMR przedsiębiorcy mogą lepiej chronić się przed ryzykiem, co znacząco podnosi bezpieczeństwo prowadzenia działalności transportowej na arenie międzynarodowej.
