Czym jest „awaria wspólna”?

Z tłumaczenia łacińskiego: „Gdy dla ulżenia statkowi towar został wyrzucony za burtę, wówczas to co zostało poświęcone dla wszystkich, powinno być przez wszystkich poniesione”. Mowa o „awarii wspólnej”, która jest w kodeksie morskim terminem określającym pewien rodzaj szkody, są to nadzwyczajne poświęcenia lub wydatki poniesione świadomie w celu zachowania mienia zagrożonego niebezpieczeństwem podczas podróży morskiej statku z ładunkiem lub pasażerami. 

Dyspasza, czyli ekspertyza dyspaszera

Dyspaszer to specjalista przygotowujący dyspaszę, czyli szczegółową ekspertyzę określającą podział kosztów poniesionych przy likwidacji szkody, w której znalazł się statek lub ładunek podczas awarii wspólnej.

Ten specjalistyczny dokument obejmuje po pierwsze ustalenie faktu zaistnienia awarii wspólnej, a w dalszej kolejności zestawienie wszystkich wydatków, oszacowanie wartości statku, ładunku oraz obciążenie kosztami wszystkich jej uczestników, oczywiście proporcjonalnie do wartości zaangażowania w tym przedsięwzięciu. Więcej na temat awarii wspólnej TUTAJ. 

Kodeks morski, czyli obowiązki dyspaszera.

Funkcja dyspaszy w czasie awarii wspólnej może być świadczona wyłącznie przez dyspaszera wpisanego na listę prowadzoną przez Prezesa Krajowej Izby Gospodarczej. Co więcej dyspaszerzy są powoływani w oparciu o Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 kwietnia 2004 r. w sprawie powoływania dyspaszerów oraz postępowania dyspaszerskiego. 

Kodeks morski, art. 255, dz.U.2018.2175 

• Ustalenia, czy zachodzi awaria wspólna, obliczenia wysokości strat awarii wspólnej i ich rozdzielenia (dyspasza) dokonuje dyspaszer na zlecenie armatora.

• Na listę dyspaszerów wpisuje się dyspaszera, jeżeli spełnia wymagania kwalifikacyjne określone w przepisach wydanych na podstawie § 4.

• Szczegółowego rozliczenia awarii wspólnej dokonuje dyspaszer stosując, w braku umowy stron, zasady powszechnie przyjęte w międzynarodowym obrocie morskim.

• Zlecenie powinno być udzielone dyspaszerowi przez armatora niezwłocznie po zakończeniu podróży, nie później jednak niż w ciągu jednego miesiąca. 

Ubezpieczenia morskie wymagają pogłębionej znajomości odmienności międzynarodowych. Możesz w tym zakresie polegać na specjalistach biura brokerskiego PKB – Polskiej Kancelarii Brokerskiej. Wg nich częstość zjawisk prowadzących do awarii wspólnej wzrosła w ostatniej dekadzie, a trend ten utrzyma się w najbliższej przyszłości. Możesz polegać na wiedzy i doświadczeniu brokerów ubezpieczeniowych Polskiej Kancelarii Brokerskiej, gdyż specjalizują się oni w ochronie od zdarzeń morskich i doświadczyli już wielu przypadków zastosowania awarii wspólnej w praktyce. 

Przeczytaj także artykuł: Jakie profity może przynieść zawieranie umowy za pośrednictwem brokera ubezpieczeniowego?